در روزهای اخیر، بازار شایعات و گمانه‌زنی‌ها پیرامون واگذاری شرکت سایپا به یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های اقتصادی کشور، یعنی بابک زنجانی، داغ‌تر از همیشه شده است. فضای رسانه‌ای و محافل اقتصادی مملو از خبرهایی است که گرچه هنوز رسمی نیستند، اما آن‌قدر پررنگ و پرتکرار بیان می‌شوند که توجه بسیاری از فعالان اقتصادی و افکار عمومی را به خود جلب کرده‌اند.
بر اساس گزارش‌های غیررسمی، گفته می‌شود شرکت خودروسازی سایپا در حال طی کردن مراحل نهایی برای واگذاری به هلدینگ دات وان است؛ شرکتی که برخی منابع آن را مرتبط با بابک زنجانی معرفی کرده‌اند. اگر این شایعات صحت داشته باشد، بدون شک یکی از پرسر و صداترین اتفاقات اقتصادی سال رقم خواهد خورد.
بابک زنجانی، که سال‌هاست نام او با فساد اقتصادی و پرونده‌های پیچیده مالی گره خورده، اکنون بار دیگر در صدر اخبار قرار گرفته است. اینکه فردی با چنین پیشینه‌ای بتواند به یکی از مهم‌ترین قطب‌های صنعت خودروسازی ایران نفوذ کند، پرسش‌های زیادی را در خصوص شفافیت، نظارت و نحوه واگذاری‌ها به وجود آورده است.
از طرفی، سایپا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های خودروسازی کشور، جایگاهی استراتژیک در صنعت و اقتصاد ایران دارد. واگذاری این شرکت به مجموعه‌ای که حتی شائبه ارتباط با زنجانی را دارد، می‌تواند بازتاب‌های گسترده اجتماعی و سیاسی نیز به همراه داشته باشد. این مسئله نه تنها نگرانی کارشناسان اقتصادی را برانگیخته، بلکه نگاه تیزبین مردم و رسانه‌ها را نیز به خود جلب کرده است.
تا این لحظه هیچ مقام رسمی در وزارت صمت یا مجموعه سازمان خصوصی‌سازی به صورت شفاف درباره این موضوع اظهار نظر نکرده است، اما انتشار پی‌در‌پی این خبرها نشان می‌دهد که موضوع فراتر از یک شایعه ساده است و باید با دقت و حساسیت بیشتری پیگیری شود.
جزئیات واگذاری سایپا به دات وان؛ نقل و انتقالی معادل یک میلیارد دلار
براساس منابع آگاه، این معامله با موافقت سازمان بورس و با ارزشی در حدود یک میلیارد دلار در حال انجام است؛ رقمی که آن را به یکی از بزرگ ترین جابه جایی های تاریخ صنعت خودرو ایران تبدیل می کند.
پیش تر شرکت هایی مانند کرمان موتور و گروه صنعتی انتخاب علاقه مندی خود را برای خرید ۴۲ درصد سهام سایپا اعلام کرده بودند، اما اکنون هلدینگ دات وان، به عنوان گزینه اصلی و جدی مطرح شده است، و همین امر باعث سنگین تر شدن سایه شایعات واگذاری سایپا به بابک زنجانی شده است.
چالش های سایپا؛ و چرا این واگذاری حساس است؟
شرکت سایپا در سال های اخیر با بحران های متعددی روبرو بوده است؛ از جمله:
- زیان انباشته بالا
- مشکلات تولید و تأمین قطعات
- نارضایتی گسترده مشتریان از کیفیت و خدمات پس از فروش
در چنین شرایطی، واگذاری این مجموعه بزرگ به فردی مانند زنجانی، که سابقه ای بحث برانگیز در صحنه اقتصادی ایران دارد، می تواند واکنش های جدی از سوی افکار عمومی و نهادهای نظارتی را به همراه داشته باشد.
نقش کلیدی مهدی سلیمانی در تیم خودرویی دات وان
یکی از موضوعات مهم و کم تر شناخته شده در این ماجرا، حضور مهدی سلیمانی، مدیرعامل پیشین سایپا، در تیم مدیریتی هلدینگ دات وان است.
سلیمانی که بین سال های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ هدایت سایپا را بر عهده داشت، با شناختی عمیق از این شرکت و چالش های آن، حالا به عنوان یکی از مهره های اصلی تصمیم گیری در دات وان ظاهر شده است. این سابقه مدیریتی می تواند برگ برنده ای برای زنجانی در فرآیند جلب اعتماد مسئولان دولتی باشد.
اما از سوی دیگر، چنین انتصاب هایی ممکن است نشانه هایی از نفوذ رانت و زدوبندهای پشت پرده در واگذاری ها را برجسته کند، که می تواند حتی پروژه به این بزرگی را با ریسک های اجتماعی و اقتصادی مواجه کند.
بابک زنجانی؛ بازگشت رسمی به اقتصاد ایران؟
بابک زنجانی که در سال ۱۳۹۲ به اتهام فساد مالی و بدهی هنگفت به وزارت نفت بازداشت شد و ابتدا به اعدام محکوم گردید، نهایتاً با تخفیف مجازات در دی ماه ۱۴۰۳ آزاد شد. حالا نشانه های زیادی حاکی از آن است که وی قصد دارد به طور جدی به صحنه اقتصاد رسمی کشور بازگردد.
یکی از این نشانه ها، انعقاد قرارداد ۶۱ هزار میلیارد تومانی (معادل تقریبی ۷۵۰ میلیون دلار) بین هلدینگ دات وان و راه آهن جمهوری اسلامی ایران است. این قرارداد در فروردین ۱۴۰۴ امضا شد و موضوع آن تأمین واگن و تجهیزات ریلی است. چنین مشارکت بزرگی گویای افزایش نفوذ مجدد زنجانی در بدنه حاکمیت اقتصادی کشور است.
ابهامات و واکنش ها به واگذاری احتمالی سایپا
درحالی که مسئولان تاکنون واکنش رسمی به خبر واگذاری سایپا نداده اند، اما در فضای رسانه ای و تخصصی، پرسش های جدی درباره شفافیت این واگذاری و اهلیت واقعی هلدینگ دات وان برای مدیریت شرکتی از این سطح مطرح شده است.
یکی از نگرانی های اصلی، تأثیر واگذاری سایپا بر منافع عمومی و آینده صنعت خودرو در کشور است. آیا این تصمیم، در جهت رفع بحران زیان انباشته و بهبود کیفیت محصولات خواهد بود؟ یا اینکه با تبدیل شدن سایپا به ابزاری برای منافع فردی و سیاسی، تنها صورت مسأله تغییر می کند؟
جمع بندی
واگذاری سایپا به هلدینگ دات وان، اگر قطعی شود، بی شک یکی از جنجالی ترین تحولات اقتصادی سال های اخیر در ایران خواهد بود. حضور چهره ای چون مهدی سلیمانی در تیم مدیریتی این هلدینگ و آغاز قراردادهای میلیاردی در حوزه حمل ونقل، نشانگر این است که بابک زنجانی بار دیگر در حال قدرت گیری در اقتصاد کشور است.
اما پاسخ به این پرسش که آیا این واگذاری به نفع اقتصاد کلان و مردم خواهد بود؟، به نحوه اجرای این واگذاری، نظارت نهادهای مستقل، و مهم تر از همه شفافیت مالی و مدیریتی دات وان بستگی دارد.
کلمات کلیدی: واگذاری سایپا، بابک زنجانی، هلدینگ دات وان، قرارداد دات وان با راه آهن، واگذاری شرکت های دولتی، شایعات اقتصادی، خصوصی سازی ایران، شفافیت مالی، مهدی سلیمانی، صنعت خودرو ایران
نظرات کاربران