تصاویر موج عظیم افغانی های اخراج شده در راه بازگشت به افغانستان | عکس

تصاویر موج عظیم افغانی های اخراج شده در راه بازگشت به افغانستان | عکس

بازگشت گسترده مهاجران افغان از ایران به افغانستان، طی ماه های اخیر به یکی از مهم ترین و بحث برانگیزترین موضوعات اجتماعی و امنیتی کشور تبدیل شده است. اخراج جمعی اتباع افغان در پی تحولات امنیتی و سیاست های تازه دولت ایران، موجی از رفت وآمد انسانی را در مرزهای شرقی کشور رقم زده که پیامدهای عمیقی برای هر دو ملت در پی دارد.

آمار شوکه کننده خروج مهاجران افغان از ایران

طبق آخرین اعلام رسمی، جمعیت اتباع خارجی در ایران به حدود ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسیده که از این تعداد، بیش از ۴ میلیون نفر فاقد مدارک قانونی اقامت هستند. روند شناسایی و اخراج شدت گرفته و در استان تهران به تنهایی، روزانه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ تبعه غیرمجاز بازداشت و برای اخراج به مراکز موقت منتقل می شوند.
به گفته مسئولان محلی طالبان در هرات، روزانه بیش از ۳۰ هزار نفر اتباع افغان تنها از مرز اسلام قلعه وارد خاک افغانستان می شوند. کمیساریای عالی امور پناهندگان سازمان ملل نیز اخراج ۵۵۹ هزار افغان در سال ۱۴۰۳ از ایران را گزارش داده که نسبت به سال قبل رشد ۱۸ درصدی را نشان می دهد.

تصاویر موج عظیم در مرزهای شرقی

عکس های ثبت شده در مرزهای دوغارون و سایر گذرگاه ها، صف های طولانی و بارهای سنگین بازگشت کنندگان را به تصویر می کشد؛ زنان، کودکان، سالمندان و خانواده های پرجمعیت که با امید بازگشت به وطن اما با آینده ای نامعلوم در راه افغانستان هستند. در پنج روز اخیر، بیش از ۷۲ هزار تبعه غیرمجاز افغان تنها از دوغارون، خاک ایران را ترک کرده اند.

علل شدت گرفتن موج اخراج و بازگشت

• برجسته شدن نقش برخی اتباع خارجی غیرمجاز در ناآرامی ها و تهدید امنیت ملی، موجب عزم جدی تر دولت ایران برای ساماندهی و اخراج شده است.
• افزایش فشارهای اقتصادی و اجتماعی بر جامعه ایران، نیاز مضاعف به ساماندهی حضور مهاجران را ایجاب کرده است.
• دیپلماسی فعال و همکاری های منطقه ای به منظور مدیریت بهتر این موج انسانی و کاهش پیامدهای احتمالی.

واکنش و اظهارات مسئولان ایرانی

اسکندر مومنی وزیر کشور بر ضرورت ساماندهی و کنترل دقیق اتباع خارجی تأکید کرده و از اهمیت تصویب لایحه سازمان ملی مهاجرت برای مدیریت یکپارچه ورود و خروج خبر داده است. وی همچنین نسبت به استفاده غیرقانونی کارفرمایان از مهاجران فاقد مجوز هشدار داده و بر برخورد قانونی اما انسانی با اتباع غیرمجاز تأکید داشته است. پلیس فراجا نیز سیاست اخراج را با جدیت و در چهارچوب قانون اجرایی می کند.

تبعات اجتماعی، امنیتی و اقتصادی بازگشت اتباع افغانستانی

حضور بی ضابطه اتباع غیرمجاز در سال های اخیر بار قابل توجهی بر زیرساخت های آموزش، بهداشت، اشتغال و امنیت ایران وارد کرده است. صاحب نظران اجتماعی اعتقاد دارند که ساماندهی این موج علاوه بر کاهش آسیب های اجتماعی، در بهبود نظم عمومی کشور نیز اثرگذار است.

نقش دیپلماسی و همکاری های مشترک ایران و افغانستان

تحرکات دیپلماتیک، رایزنی هیئت های ایرانی در کابل، و توافقات دوجانبه بر سر مدیریت سالم و انسانی بازگشت مهاجرین افغان اهمیت بسزایی پیدا کرده است. فرماندار تایباد حسین جمشیدی از همکاری مناسب مقامات دو طرف برای تسهیل عبور ایمن و محترمانه مهاجران سخن گفته است.

نقشه راه آینده: دیوارکشی مرزی و کنترل شدید

طرح دیوارکشی فیزیکی مرزهای شرقی با هدف انسداد معابر غیرقانونی، گسترش ایست و بازرسی ها و تقویت مراکز موقت نگهداری اتباع، سیاست دولت ایران برای مدیریت آینده مهاجرت های غیرقانونی است.

نگاه انسانی، راه حل بلندمدت

با وجود شدت اقدامات امنیتی، مسئولان بارها بر لزوم رعایت حقوق انسانی مهاجران و همکاری های منطقه ای برای یافتن راهکارهای پایدار تأکید دارند؛ مسیری که بدون تعامل دوجانبه و احترام به کرامت انسانی مهاجران افغان، به نتیجه مطلوب نخواهد انجامید.

گالری عکس: بازگشت مهاجرین افغان (اختصاصی)

موج عظیم تصاویر منتشرشده از مرزهای شرقی کشور، چهره انسانی این بحران را نشان می دهد؛ هجرت دسته جمعی، چهره های خسته اما امیدوار، و امید به بازسازی آینده ای بهتر در زادگاه.