اینترنت طبقاتی چیست و چگونه اجرا می شود؟ + واکنش مردم
اینترنت طبقاتی چیست؟
اینترنت طبقاتی طرحی است که در آن دسترسی به اینترنت به شکل یکپارچه و آزاد برای همه شهروندان وجود ندارد، بلکه اینترنت بر اساس شغل، جایگاه اجتماعی، تحصیلات، و سن هر فرد طبقه بندی می شود. در این مدل، برخی گروه ها مانند دانشگاهیان، برنامه نویسان و صاحبان کسب وکارهای فناوری، دسترسی آزادتر و گسترده تری به اینترنت دارند، در حالی که دانش آموزان و اقشار عمومی با محدودیت های بیشتر روبرو می شوند.
شیوه اجرای اینترنت طبقاتی چگونه است؟
در اجرای اینترنت طبقاتی، کاربران به دسته های مختلف تقسیم می شوند و هر گروه تنها به بخش هایی از فضای اینترنت دسترسی دارد. به طور مثال:
- اساتید دانشگاه به بسیاری از وبسایت ها و پلتفرم های بین المللی مانند یوتیوب بدون فیلتر دسترسی دارند.
- دانش آموزان و دانشجویان تنها می توانند به سایت های آموزشی و علمی به شکل محدودی دسترسی داشته باشند.
- برنامه نویسان و برخی صنوف خاص با دریافت مجوز و احراز هویت، اینترنت کم فیلتر و بدون محدودیت دریافت می کنند.
اجرای این طرح نیازمند احراز هویت و ثبت نام کاربران در سامانه های ویژه است تا بتوان سطوح دسترسی مختلف را پیاده سازی کرد.
مزایا و اهداف اینترنت طبقاتی
هواداران طرح اینترنت طبقاتی، حفظ امنیت سایبری کودکان و نوجوانان و جلوگیری از دسترسی به محتوای مضر را نکته مثبت این طرح می دانند. در این مدل، کودکان و نوجوانان عمدتاً به سایت های داخلی و محتوای آموزشی دسترسی دارند و از آسیب های ناشی از محتوای نامناسب یا اخبار جعلی تا حدی محافظت می شوند. هدف دیگر، تامین اینترنت پایدار و باکیفیت برای صنوف و کسب وکارهایی است که به ارتباط بین المللی نیازمندند.
مشکلات و انتقادات نسبت به اینترنت طبقاتی
بسیاری از منتقدان معتقدند اینترنت طبقاتی نوعی تبعیض دیجیتال است که شکاف اجتماعی و طبقاتی را عمیق تر می کند. از دیگر مشکلات این طرح می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رشد بازار سیاه فروش وی پی ان و سرویس های فیلترشکن.
- ایجاد فشار برای مهاجرت یا تغییر شغل به گروه های دارای دسترسی بازتر.
- محدود شدن جریان آزاد اطلاعات و کاهش فرصت های یادگیری برای اقشار عادی جامعه.
- تهدید حریم خصوصی کاربران به علت الزام احراز هویت برای سطوح بالاتر اینترنت.
تفاوت اینترنت طبقاتی با طرح صیانت
اگرچه مفهوم اینترنت طبقاتی شباهت های فراوانی با طرح صیانت دارد، اما اجرای اینترنت طبقاتی به شکل گسترده تر و هوشمندانه تر اتفاق می افتد. در طرح صیانت صرفاً محدودیت هایی برای دسترسی به سایت ها ایجاد می شد، اما در اینترنت طبقاتی، فیلترینگ بر اساس هویت، شغل و نیاز اعمال می شود و کاربران مختلف سطح دسترسی متفاوت دارند.
اخبار و گروه های مشمول اینترنت طبقاتی
طبق اظهارات برخی مسئولان، تاکنون اساتید دانشگاه، اعضای اتحادیه فناوران رایانه تهران و برنامه نویسان، نخستین گروه هایی بوده اند که اینترنت بدون فیلتر دریافت کردند. گمانه زنی هایی درباره اختصاص اینترنت آزادتر به برخی اصناف از جمله فریلنسرها و کسب وکارهای آنلاین نیز وجود دارد. برای این افراد ثبت نام و احراز هویت الزامی است تا پس از تایید، دسترسی ویژه دریافت کنند.
وضعیت کنونی و آینده اجرای اینترنت طبقاتی
در حال حاضر با وجود برخی اختلالات و محدودیت ها، اینترنت طبقاتی به طور کامل عمومی نشده اما شواهدی از آغاز اجرای آن مخصوصاً بین اقشار خاص به چشم می خورد. مسئولان تاکید می کنند که اختلالات اخیر، به علت مسائل امنیتی و حملات خارجی شکل گرفته اما فعلاً اجرای اینترنت طبقاتی در سطح وسیع قطعی نیست.
واکنش مردم به اینترنت طبقاتی
اجرای اینترنت طبقاتی موجی از نارضایتی مردم به ویژه کاربران شبکه های اجتماعی و صاحبان کسب وکار اینترنتی را برانگیخته است. بسیاری معتقدند این طرح عدالت دیجیتال را زیر سوال برده و فرصت های برابر را در دسترسی به اطلاعات، کسب وکار و ارتباطات اینترنتی از مردم سلب می کند. کارشناسان انفورماتیک و جامعه شناسی نیز نسبت به رشد شکاف اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی دیجیتال مردم هشدار داده اند.
جمع بندی
در نهایت باید گفت، اینترنت طبقاتی مفهومی بحث برانگیز و تاثیرگذار است که می تواند اکوسیستم فناوری و سبک زندگی مردم ایران را تغییر دهد. همچنان که گفتگوها و نقدهای فراوانی پیرامون آن میان کاربران و متخصصان وجود دارد، تصمیم نهایی برای جامعیت یا توقف اجرای آن هنوز قطعی نیست، اما اجرای محدود آن در برخی اصناف آغاز شده است.
نظرات کاربران