طرح مرز دیواری ایران و افغانستان برای جلوگیری از ورود افغانی های غیرمجاز
طرح دیوارکشی مرز ایران و افغانستان، به عنوان یکی از مهم ترین برنامه های امنیتی سال های اخیر، با هدف جلوگیری از ورود اتباع غیرمجاز به کشور آغاز شده است. در پی افزایش تهدیدهای امنیتی، فعالیت های خرابکارانه و رشد جمعیت مهاجران غیرقانونی، دولت ایران به طور جدی در راستای مدیریت مرزها و ساماندهی اتباع خارجی گام برمی دارد.
آمار و وضعیت اتباع خارجی غیرمجاز در ایران
بر پایه آخرین آمار رسمی، جمعیت اتباع خارجی در ایران به حدود ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسیده است؛ بیش از ۴ میلیون نفر در میان آن ها، فاقد مدارک قانونی اقامت هستند.
بنا بر اعلام نادر یار احمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، تنها در پایان سال ۱۴۰۳، ۲ میلیون تبعه غیرمجاز در کشور حضور داشتند و طی همان سال بیش از ۲ میلیون و ۳۴ هزار نفر دیگر به این آمار افزوده شده اند.
استان تهران، به تنهایی، روزانه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ تبعه غیرمجاز را شناسایی و برای خروج به مراکز موقت نگهداری منتقل می کند.
ابعاد امنیتی و نگرانی های اجتماعی
در ماه های اخیر، نقش اتباع خارجی غیرمجاز در ایجاد ناآرامی و تهدید امنیت ملی، به روشنی مورد تاکید دستگاه های مسئول قرار گرفته است. طبق گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل متحد، در سال ۱۴۰۳، بیش از ۵۵۹ هزار مهاجر افغانستانی از ایران اخراج شده اند و این روند رو به افزایش است.
فرماندار تایباد با اشاره به اهمیت گذرگاه دوغارون، این نقطه مرزی را مهم ترین معبر بازگشت اتباع غیرقانونی به افغانستان می داند. طی پنج روز اخیر، بیش از ۷۲ هزار تبعه افغانستانی غیرمجاز از همین نقطه به کشورشان بازگشته اند. در دو ماه اخیر نیز ۳۰ هزار خانواده افغانستانی خاک ایران را ترک کرده اند.
طرح دیوارکشی مرزهای شرقی برای کنترل ورود غیرمجازها
با توجه به تهدیدهای امنیتی و افزایش ورود اتباع خارجی غیرمجاز، طرح دیوارکشی مرزهای ایران و افغانستان با هدف قطع مسیر ورود غیرقانونی ها آغاز شده است.
- این دیوار مرزی، با استفاده از کنترل هوشمند و تجهیزات نظارتی پیشرفته، فرصت های عبور غیرقانونی را به حداقل می رساند.
- افزایش ایست و بازرسی ها در استان های مرزی و ارتقاء مراکز نگهداری اتباع غیرمجاز، از دیگر اقدامات کلیدی این طرح به شمار می رود.
وزیر کشور تاکید کرده است: «در بحث امنیت کشور، دیوارکشی مرزهای شرقی کشور آغاز شده و کنترل هوشمند مرزها با جدیت بیشتر دنبال می شود.»
سیاست های دولت برای ساماندهی اتباع خارجی غیرمجاز
دولت سیزدهم و وزارت کشور، اخراج اتباع غیرمجاز و ساماندهی کامل تردد، اشتغال و اسکان خارجی ها را در اولویت قرار داده اند.
اسکندر مومنی، وزیر کشور، با اشاره به همکاری مقامات افغان و گسترش تعاملات دوجانبه، تصویب فوری «سازمان ملی مهاجرت» را ضروری دانسته تا بتوان بر ورود و خروج مهاجرین نظارت یکپارچه داشت.
پلیس فراجا نیز با اعلام تداوم مأموریت ها، نقش محوری در اجرای طرح های شناسایی و بازگرداندن اتباع غیرمجاز ایفا می کند.
ابعاد اقتصادی و اجتماعی حضور اتباع غیرمجاز
حضور گسترده اتباع خارجی غیرمجاز، علاوه بر تهدیدهای امنیتی، فشار اقتصادی و اجتماعی سنگینی نیز بر دوش کشور گذاشته است. بسیاری از نهادها خواهان بازنگری در شیوه پذیرش و اشتغال اتباع و بازداشت کارفرمایانی شده اند که از مهاجران غیرقانونی بهره برداری می کنند.
دادستان کل کشور تاکید کرده است که ایران همیشه میزبان محترمی برای مهاجران قانونی خواهد بود، اما اتباع بدون مدرک باید هرچه سریع تر کشور را ترک کنند.
رعایت حقوق انسانی و همکاری های بین المللی
با وجود سخت گیری در بازگشت اتباع غیرمجاز، رعایت حقوق انسانی مهاجران، برخورد قانونی و انسانی با آنان و همکاری بین المللی با دولت افغانستان از اصول ثابت و تاکیدشده دولت ایران است.
دولت همزمان با افزایش اخراج مهاجران غیرقانونی، بر تسهیل بازگشت داوطلبانه، آموزش، و مقابله با قاچاق انسان نیز تاکید دارد.
جمع بندی و آینده طرح مرز دیواری
طرح دیوار مرزی ایران با افغانستان بخشی از سیاست جامع دولت برای مدیریت کنترل شده، هدفمند و یکپارچه مرزها و جلوگیری از ورود اتباع غیرمجاز است. انتظار می رود این طرح، همراه با افزایش کنترل های هوشمند و همکاری امنیتی منطقه ای، امنیت ملی و نظم اجتماعی را تقویت کرده و چالش حضور غیرقانونی ها را کاهش دهد.
- کلمات کلیدی: دیوار مرزی ایران و افغانستان، اتباع غیرمجاز افغانستانی، کنترل مرزها، طرح دیوارکشی مرز، سیاست اخراج مهاجران غیرقانونی، امنیت مرزهای شرقی، ساماندهی اتباع خارجی
نظرات کاربران