بازنگری در ایمنی خبرنگاران و عکاسان و جلوگیری از تکرار فاجعه پیست آزادی!
حادثه تلخ و قابل پیشگیری درگذشت زنده یاد حمیدرضا درجاتی در جریان مأموریت خبری در پیست اتومبیل رانی آزادی، بار دیگر نورافکن ها را بر ضرورت توجه به ایمنی خبرنگاران و عکاسان در پوشش رویدادهای پرخطر انداخت. جامعه رسانه ای کشور داغدار یکی از متعهدترین فرزندان خود شد و واکنش های متعددی از سوی نهادهای مسئول در پی داشت.
لزوم بازنگری در استانداردهای ایمنی خبرنگاران
خبرنگاران، عکاسان و عوامل خبری، در خط مقدم رویدادها حضوری مداوم دارند؛ اما متأسفانه، ایمنی شغلی آنان به درستی تأمین نمی شود. حادثه دلخراش اخیر نشان داد که وقت آن رسیده پروتکل های ایمنی حرفه های رسانه ای، اصلاح شده و به صورت اجرایی دربیایند.
بیانیه رسمی معاونت امور رسانه ای و تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
به گزارش روابط عمومی معاونت امور رسانه ای و تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، متن این بیانیه به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
متأسفانه جامعه رسانه ای کشور داغدار از دست دادن یکی از عکاسان شریف و متعهد خود شد. حادثه تلخ و قابل پیشگیری در جریان ماموریت خبری زنده یاد حمیدرضا درجاتی در پیست اتومبیل رانی آزادی، بار دیگر مخاطرات حرفه روزنامه نگاری و ضرورت بازنگری در استانداردهای ایمنی را به روشنی نمایان ساخت.
معاونت امور رسانه ای و تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ضمن عرض تسلیت و ابراز همدردی با خانواده آن مرحوم و جامعه رسانه ای کشور، بر چند نکته تاکید دارد:
۱. جان انسان ها جایگزین ندارد؛ ایمنی و امنیت حرفه ای خبرنگاران و عکاسان و عوامل خبری باید به عنوان اصلی بدیهی، در دستور کار همه برگزارکنندگان رویدادها قرار گیرد. چرا هنوز در بسیاری از مراسم ، خبرنگاران از حداقل امکانات ایمنی و جایگاه های مناسب محروم اند؟
۲. انتظار می رود مراجع مسئول، ضمن شناسایی مقصران حادثه، برخوردی قاطع و قانونی داشته باشند تا از تکرار چنین فجایعی جلوگیری شود.
۳. این معاونت آمادگی دارد با همکاری صنوف رسانه ای، برای بازنگری در پروتکل های حضور امن اهالی رسانه در رویدادها اقدام کند، خصوصا با توجه ویژه به رسانه های استانی که کمتر دیده می شوند.
معاونت امور رسانه ای و تبلیغات وزارت فرهنگ همچنین خواستار اعلام شفاف ابعاد حادثه از سوی مراجع ذی ربط به افکار عمومی است؛ همچنین تأکید می شود که باید صفت «سخت و زیان آور بودن» این حرفه، به درستی در تصمیم گیری های دولت و مجلس منعکس شود.
دیگربار، از درگاه الهی برای آن مرحوم رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان، صبر و آرامش مسألت داریم.
امید که دیگر شاهد چنین حوادث تلخی نباشیم».
چرا باید ایمنی خبرنگاران به یک مطالبه ملی تبدیل شود؟
در بسیاری از کشورهای پیشرفته، مسأله امنیت حرفه ای خبرنگاران به اندازه خود خبر اهمیت دارد. از تجهیزات ایمنی مناسب گرفته تا آموزش های تخصصی اضطراری، همگی بخشی از فرایند حفظ جان خبرنگار در میدان رویداد است. در کشور ما نیز وقت آن فرارسیده تا در تدوین استانداردهای ایمنی، رسانه ها به عنوان بخش جدی و موثر دیده شوند.
اقدامات فوری و پیشنهادی
- ساماندهی جایگاه خبرنگاران در رویدادها: استفاده از جایگاه های اختصاصی، ایمن و با دید مناسب
- صدور مجوز و کارت خبرنگاری حرفه ای با الزام گذراندن دوره های ایمنی
- همکاری مشترک وزارت ارشاد با نهادهای ورزشی و برگزارکنندگان برنامه ها برای تعیین تکلیف پروتکل های ایمنی خبرنگاران در محل رویداد
- تدوین ساز و کار فوری برای رسیدگی قضایی به مسئولان و مقصران چنین حوادثی
پایان یک زندگی، آغاز یک پرسش بزرگ!
با درگذشت تلخ زنده یاد درجاتی در حین انجام ماموریت خبری، یک بار دیگر این سوال پررنگ شد: آیا جان خبرنگار و عکاس رسانه ای در کشور، اولویتی برای تصمیم گیران دارد؟
مردم، اصحاب رسانه، تشکل های خبری و حتی خود مسئولین فرهنگی انتظار دارند تا این مسئله تبدیل به یک مطالبه ملی شده و چراغی باشد برای ایمنی بیشتر اهالی رسانه در آینده.
جمع بندی
ردپای کم توجهی به ایمنی رسانه ای ها در حوادث مشابه قبلی نیز وجود داشته اما حادثه تیم اتومبیل رانی آزادی، صدایی بود که نباید خاموش بماند. اکنون وظیفه نهادهای متولی ست تا ضمن پیگیری ابعاد فنی و حقوقی ماجرا، به شکل ساختاری به موضوع ایمنی خبرنگاران ورود کنند.
یاد و خاطره حمیدرضا درجاتی، عکاس پرتلاش کشورمان، گرامی باد. باشد که با بازنگری در رویه ها و تدوین پروتکل های جدید، از فاجعه ای دیگر جلوگیری شود.
نظرات کاربران