ریزش شدید بورس و ضرر سنگین سهامداران در تیر ۱۴۰۴ | بازار سرمایه قرمز پوش شد

آغاز هفته با سقوط بورس پس از تعطیلی ۹ روزه

بازگشایی بازار سرمایه پس از یک تعطیلی ۹ روزه به بهانه شرایط اضطراری، با ریزش کم سابقه شاخص کل بورس همراه شد؛ شاخص کل بیش از ۲ درصد افت را تجربه کرد و موج جدیدی از ناامیدی بین سهامداران ایجاد شد. به گزارش دنیای اقتصاد، صف های فروش سنگین در بیش از ۷۵۰ نماد مشاهده شد و ارزش معاملات به حدود ۳۵۰۰ میلیارد تومان رسید که کمترین میزان از ابتدای سال جاری است. این اتفاق، خروج ۲.۴ همت نقدینگی از بازار و قفل شدن معاملات را رقم زد.

علل ریزش بورس؛ تاثیر هیجانات و عملکرد ضعیف سیاست گذاران

غلبه هیجانات منفی و عدم طراحی برنامه حمایتی مناسب از سوی سازمان بورس دلیل اصلی شدت ریزش بازار سرمایه بود. در حالی که انتظار داشتند تا با تدابیری مانند کاهش دامنه نوسان، تزریق نقدینگی و اطلاع رسانی شفاف، فشار فروش مهار شود، این نهادها عملکردی منفعلانه از خود نشان دادند. فقدان سیاست حمایتی کارآمد، در نهایت منجر به قفل شدن معاملات و ضربه به اعتماد عمومی شد.

تعطیلی بازار در سایه جنگ و بازگشایی بدون برنامه

طبق اظهارات هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه، درگیری نظامی اخیر ایران با اسرائیل و آمریکا موجب شد تا سازمان بورس برای مهار ریسک و واکنش های هیجانی، بازار را به مدت ۹ روز کاری تعطیل نگه دارد. اگرچه این تصمیم برای کاهش فشار روانی موجه بود، اما بازگشایی ناگهانی و بدون تامین منابع حمایتی، فشار فروش سنگینی را به دنبال داشت. این اتفاق انتقادات گسترده ای را مقابل سازمان بورس و وزارت اقتصاد قرار داد.

انتظار حمایت؛ سوالات بی پاسخ سهامداران

بسیاری از سرمایه گذاران و فعالان بازار انتظار داشتند که در روز بازگشایی، با حمایت جدی از طریق تزریق منابع مالی یا کاهش دامنه نوسان مواجه شوند تا از شدت ریزش جلوگیری شود؛ این در حالی است که حتی برای شاخص سازترین نمادها هم حمایتی مشاهده نشد. صندوق های تثبیت بازار و حمایت نیز کم اثر ظاهر شدند و دولت و بانک مرکزی سیاستی برای حمایت فوری از بازار اتخاذ نکردند.

عملکرد ضعیف سازمان بورس؛ نقدینگی و دامنه نوسان

عملکرد سازمان بورس نه تنها پاسخگوی بحران نبود، بلکه با حفظ دامنه نوسان ۳ درصدی و عدم تامین منابع نقدینگی، به بروز بحران دامن زد. تجربه های پیشین نشان داده است که در شرایط بحرانی، کاهش دامنه نوسان به محدوده مثبت و منفی یک درصد و تزریق حداقل ۳۰ تا ۴۰ همت نقدینگی می تواند از افت شدید بازار جلوگیری کند.

بازگشایی صندوق های درآمد ثابت؛ گامی مثبت اما ناکافی

در هفته تعطیلی، صندوق های درآمد ثابت به شکل محدود بازگشایی شدند تا بخشی از نیاز فوری منابع مالی مردم را برطرف کنند و فشار بر بازار سهام کاهش یابد. این اقدام از نگاه کارشناسان گام مثبت و منطقی بود، اما برای مقابله با فشار فروش گسترده پس از بازگشایی کامل بازار کافی نبود.

آسیب ندیدن زیرساخت ها؛ امیدی به بازگشت تعادل

با وجود تجربه تعطیلی و ریزش سنگین اخیر، عدم آسیب به زیرساخت های اقتصادی کشور نقطه امیدی برای ادامه حمایت دولت از صنایع کوچک و بزرگ است. اگر سرمایه گذاری تزریق منابع و حمایت از بازار توسط نهادهای مالی به سرعت انجام شود، انتظار می رود که هیجانات منفی به مرور کنترل شده و نقدشوندگی بورس به حالت معمول بازگردد.

هشدار کارشناسان برای آینده بازار سرمایه

عرفان کاظم زاده، دیگر کارشناس بازار سرمایه، تاکید دارد که ادامه بی توجهی به حمایت های مالی می تواند خروج سرمایه گذاران ناامید و تشدید کاهش نقدشوندگی را به دنبال داشته باشد. وی معتقد است که بسته های حمایتی، تزریق نقدینگی و تدوین مقررات تسهیل گر الزامی است و بدون آن، بازار سرمایه با ریسک شفافیت، نوسانات و بی اعتمادی بیشتر روبه رو خواهد بود.

راهکارهای بازگشت اعتماد به بازار سرمایه

• تزریق نقدینگی فوری به بازار از طریق صندوق های حمایتی و دولت
• کاهش دامنه نوسان در شرایط بحرانی برای کنترل هیجانات
• تصویب و اجرای مقررات حمایتی به ویژه برای سهامدار خرد و صنایع کوچک
• اطلاع رسانی به موقع و شفافیت کامل توسط سازمان بورس و نهادهای مسئول
• برگزاری جلسات اضطراری برای تصمیم گیری درباره آینده بازار

جمع بندی؛ بورس هنوز زخمی اما آماده جبران

تجربه تعطیلی و ریزش سنگین بازار سرمایه در تیر ۱۴۰۴ نشان داد که فقدان برنامه ریزی و حمایت کافی، می تواند به بی اعتمادی گسترده و فرار نقدینگی منجر شود. با این حال، بازار سرمایه ایران ظرفیت بازگشت و جبران را دارد، به شرط آنکه مسئولان با حمایت مالی فوری و تصمیم گیری هوشمندانه، فضا را برای بازگشت آرامش و اعتماد فراهم کنند.