دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده آمریکا، در گفت وگویی با شبکه NBC News به صراحت اعلام کرد که هدف نهایی او از مذاکرات هسته ای با ایران، برچیدن کامل برنامه هسته ای ایران است. ترامپ تأکید کرد که هیچ گزینه‌ای غیر از توقف کامل برنامه هسته ای ایران برای او قابل قبول نیست و در این راستا، به نظر می‌رسد که سیاست‌های ایالات متحده در قبال ایران به هیچ عنوان تغییر نخواهد کرد.
این اظهارات ترامپ پس از آن مطرح شد که در طول سال‌های گذشته، برنامه هسته‌ای ایران همواره یکی از مسائل اصلی در روابط بین‌المللی بوده است. ترامپ معتقد است که دستیابی به توافقی که منجر به توقف کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران شود، تنها راه حل پایدار و مناسب برای امنیت جهانی است.
با توجه به تاریخچه و سوابق مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5، این اظهارات می‌تواند تأثیرات زیادی بر روند مذاکرات آینده داشته باشد. ترامپ همچنین تصریح کرد که آمریکا در مواجهه با ایران گزینه‌های مختلفی را برای پیشبرد این هدف در نظر خواهد گرفت.
برچیدن کامل، نه کاهش یا محدودسازی برنامه هسته ای
در مصاحبه ای که روز یکشنبه، چهارم ماه مه پخش شد، مجری برنامه Meet the Press از ترامپ پرسید:
«آیا هدف شما از این مذاکرات، محدود کردن برنامه هسته ای ایران است یا برچیدن کامل آن؟»
ترامپ در پاسخ گفت: «برچیدن کامل. فقط همین را می پذیرم.»
او در ادامه افزود: «نظریه های جدیدی وجود دارد که ایران بتواند برنامه ای غیرنظامی برای تولید برق داشته باشد. اما من می گویم آنها نفت زیادی دارند، چرا به چیز دیگری نیاز دارند؟»
موضع صریح ترامپ درباره سلاح های هسته ای ایران
ترامپ بارها تأکید کرد که هدف از مذاکرات جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح هسته ای است:
«ما نمی خواهیم آن ها سلاح هسته ای داشته باشند. این یک توافق ساده است.»
او افزود: «من می خواهم ایران بسیار موفق، عالی و فوق العاده باشد؛ تنها چیزی که نمی توانند داشته باشند، سلاح هسته ای است. اگر می خواهند موفق باشند، بسیار خوب است. اما اگر سلاح هسته ای داشته باشند، دنیا نابود خواهد شد.»
در پاسخ به موضع وزیر امور خارجه و دیگر مقامات
وقتی مجری پیشنهاد برنامه صلح آمیز هسته ای را مطرح کرد، ترامپ گفت:
«من حرف متناقضی نزده ام. گفتم چنین بحثی در جریان است، ولی من همچنان می گویم شما نفت زیادی دارید. به چه دلیل باید به انرژی هسته ای نیاز داشته باشید؟»
ترامپ با اشاره به خطرات ناشی از برنامه هسته ای غیرنظامی گفت:
«انرژی غیرنظامی اغلب به جنگ های نظامی می انجامد. من می دانم که این مسیر ممکن است منتهی به سلاح هسته ای شود، و ما نمی خواهیم این اتفاق بیفتد.»
تحریم ها علیه ایران در دوره ترامپ
ترامپ در جریان این مصاحبه یادآوری کرد که در زمان ریاست جمهوری خود فشار حداکثری بر ایران اعمال کرده بود:
«من تحریم های بسیار شدیدی روی نفت ایران اعمال کردم. اگر دولت بایدن انتخاب نشده بود، هیچ حمله ای به اسرائیل انجام نمی شد؛ چون ایران به کلی ورشکسته شده بود.»
به گفته وی، در زمان دولت بایدن، ایران از لحاظ مالی قوی تر شده و اکنون «بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار پول نقد» در اختیار دارد.
اختلاف نظر در داخل آمریکا درباره نحوه مواجهه با برنامه هسته ای ایران
بر اساس گزارش رسانه غربی اکسیوس (Axios)، دیدگاه ترامپ مبنی بر برچیدن کامل برنامه هسته ای ایران، پایان دهنده بحث های داخلی در دولت او درباره هدف مذاکرات با ایران بوده است.
با این حال، برخی از اعضای تیم ترامپ از جمله استیو ویتکاف، جی دی ونس و پیت هگست بر این باور هستند که چنین رویکردی با مخالفت شدید ایران روبرو خواهد شد. آن ها پیشنهاد داده اند که آمریکا به ایران اجازه غنی سازی محدود بدهد تا از شعله ور شدن جنگ در خاورمیانه جلوگیری شود.
موضع اسرائیل و ماجرای برکناری مشاور امنیت ملی ترامپ
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز برچیدن کامل برنامه هسته ای ایران را تنها گزینه قابل قبول می داند. در این راستا، مایک والتز، مشاور امنیت ملی پیشین ترامپ نیز موضع مشابهی داشت، اما در دیداری با نتانیاهو به جای هماهنگی با ترامپ، از موضع نظامی اسرائیل حمایت کرد که منجر به برکناری او شد.
چشم انداز مذاکرات: تأثیر اظهارات ترامپ بر دور چهارم گفتگوها
درحالی که انتظار می رود دور چهارم مذاکرات میان ایران و ایالات متحده در آخر هفته جاری برگزار شود، اظهارات اخیر ترامپ ممکن است تأثیر قابل توجهی بر فضای گفتگوها داشته باشد.
در نهایت باید دید آیا موضع سخت گیرانه ترامپ باعث تشدید تنش ها خواهد شد یا اینکه طرفین به چارچوبی برای محدودسازی برنامه صلح آمیز دست خواهند یافت.
نتیجه گیری
با توجه به لحن قاطع ترامپ، به نظر می رسد هدف او از این مذاکرات تنها یک چیز است: توقف کامل برنامه هسته ای ایران، حتی اگر در ظاهر صلح آمیز باشد. این دیدگاه می تواند هم موجب تعارض بیشتر در سطح بین المللی و هم چالشی اساسی برای تیم دیپلماسی ایران در مذاکرات آینده باشد.
نظرات کاربران