با وجود ممنوعیت واردات سیگارهای الکترونیکی، همه در دستشان ویپ دارند!
ویپی که در میان انگشتان نوجوانان جا خوش کرده، به قدری جذاب، کوچک و متفاوت است که به سختی می توان آن را یک محصول دخانی دانست. طراحی براق، طعم های شیرین مانند آدامس بادکنکی و عطرهای میوه ای، ویپ را از یک سیگار ماشینی به یک نماد سبک زندگی جوانان تبدیل کرده اند. در حالی که واردات و فروش رسمی ویپ در ایران ممنوع است، این محصول به راحتی در دسترس نوجوانان قرار دارد. چرا؟ پاسخ این سوال در دل خلأ قانونی، تبلیغات اغواگرانه و ناآگاهی خانواده ها پنهان شده است.
اسمش سیگار نیست؛ ویپ است
برخی والدین، معلمان و حتی بخشی از جامعه هنوز تصور می کنند ویپ تنها برای ترک سیگار استفاده می شود. اما واقعیت تلخ این است که ویپ نه تنها جایگزینی امن برای سیگار نیست، بلکه در بسیاری از موارد، اولین گام به سوی اعتیاد است. نوجوانان ویپ را نه برای ترک، بلکه برای اظهار وجود، جلب توجه و عضویت در یک سبک زندگی خاص انتخاب می کنند.
ویپ؛ مد روز یا اعتیاد نامرئی؟
ویپ با طراحی مینیمال، رنگ های کودکانه و بوهای مطبوع، نوجوانان را هدف می گیرد. برخلاف سیگار که بوی آن هویت کاربر را لو می دهد، ویپ با نیکوتین مخفی و بخار بی بو، نوعی اعتیاد زیرپوستی و تدریجی ایجاد می کند. این اعتیاد روانی، تمرکز را کاهش داده، مرکز پاداش مغز را مختل کرده و دروازه ورود به مصرف سایر دخانیات را باز می کند.
پارادوکس قانونی ویپ در ایران
در ایران، ویپ در منطقه ای خاکستری قرار دارد. واردات آن ممنوع است، اما هیچ برخورد قاطعی با فروشندگان صورت نمی گیرد. همین بی تفاوتی قانونی، بازار سیاه ویپ را بزرگ تر و سودآورتر کرده است. فروشندگان اغلب با شعار “این سیگار نیست، بخار است” قانون را دور می زنند و نوجوانان 14 تا 18 ساله را هدف تبلیغات خود قرار می دهند.
تبلیغات فریبنده و وعده های بی پایه
وب سایت ها و فروشگاه های مجازی، پر از تبلیغات رنگارنگ با وعده هایی چون “بدون ضرر”، “بدون نیکوتین” و “کمک به ترک سیگار” هستند. این در حالی است که طبق تحقیقات، بیشتر ویپ های بدون نیکوتین، حاوی نیکوتین هستند و اغلب کاربران ویپ، هم زمان سیگار هم مصرف می کنند.
آسیب های جسمی و روانی ویپ
- باعث آسیب به ریه ها، سیستم ایمنی و قدرت باروری
- افزایش احتمال ابتلا به سرطان، بیماری های قلبی و سکته مغزی
- ایجاد خشکی دهان، سردرد، سرفه و التهاب مزمن ریوی
- وابستگی روانی شدید در نوجوانان
وضع قوانین سخت گیرانه در کشورهای مختلف
در حالی که بریتانیا، فرانسه و بلژیک فروش ویپ های یک بار مصرف را ممنوع کرده اند، استرالیا، نیوزیلند و کانادا نیز قوانین سفت و سختی درخصوص مصرف و فروش ویپ وضع کرده اند. در ایران اما، قوانین وجود دارد اما اجرا نمی شود، و این خلا ء قانونی آسیب بزرگی به جامعه وارد می کند.
وقتی قانون می خوابد، بازار بیدار می شود
تا زمانی که شکاف میان قوانین موجود و واقعیت اجرا نشود، مصرف ویپ در نوجوانان افزایش خواهد یافت، آن هم نه فقط به عنوان وسیله ای برای نیکوتین، بلکه به عنوان یک استایل زندگی. این روند، آینده ای تهدیدآمیز برای سلامت روانی و جسمی نسل جوان ترسیم می کند.
چه باید کرد؟
- افزایش آگاهی والدین، مدارس و عموم جامعه از ضررهای ویپ
- وضع و اجرای جدی قوانین برای ممنوعیت فروش آزاد ویپ
- آموزش مجریان قانون برای شناسایی ویپ، طرز کار آن و شیوه قاچاق آن
- تولید محتوای فرهنگی برای تغییر ذهنیت جوانان درباره ویپ
- ایجاد تفریحات سالم برای نوجوانان به عنوان جایگزین
پایان خوش بینی های بی اساس نسبت به ویپ
ویپ نه تنها مشکلی از دود سیگار را حل نکرده، بلکه با ظاهری فریبنده، آسیب هایی عمیق تر به سلامت جامعه وارد کرده است. در حالی که مافیای دخانیات با بهره گیری از تبلیغات و طعم و رنگ ویپ بازار را قبضه کرده اند، لازم است ما نیز با آگاهی، قانون و آموزش، نسل آینده را از این دام نیکوتینی مدرن به دور نگه داریم.
تا زمانی که نسبت به این پدیده مدرن بی تفاوت باشیم، اعتیادی با رایحه موز، شکلات و توت فرنگی مدارس و خانه هایمان را تسخیر خواهد کرد.
نظرات کاربران