فرمانده و بنیانگذار جنگ های نامنظم در جریان جنگ ایران و عراق چه کسی بود؟

فرمانده و بنیان گذار جنگ های نامنظم در جریان جنگ ایران و عراق چه کسی بود؟

جنگ ایران و عراق از مهم ترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران بود که به مدت ۸ سال از ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ به طول انجامید. در این دوران، شیوه های مختلف نظامی به کار گرفته شد تا از مرزهای کشور دفاع شود. یکی از این روش ها، جنگ های نامنظم بود که به همت دکتر مصطفی چمران سازماندهی و اجرا شد. اما دکتر چمران که بود و چگونه نقش برجسته ای در جنگ های نامنظم ایفا کرد؟

بیوگرافی کامل دکتر مصطفی چمران

دکتر مصطفی چمران در سال ۱۳۱۱ در تهران متولد شد. او تحصیلات خود را در رشته فیزیک در دانشگاه تهران به پایان رساند و سپس برای ادامه تحصیل به دانشگاه برکلی در کالیفرنیا رفت و دکترای فیزیک پلاسما را دریافت کرد. اما اشتیاق او تنها به علم و تکنولوژی محدود نبود؛ چمران همواره دغدغه آزادی خواهی و دفاع از مظلومان را داشت. وی پس از فارغ التحصیلی به لبنان رفت و در کنار جنبش امل به رهبری امام موسی صدر مشغول به فعالیت های نظامی و آموزشی شد. بعد از انقلاب اسلامی ایران، چمران به وطن بازگشت و به عنوان وزیر دفاع و یکی از بنیان گذاران نیروهای مردمی در جنگ ایران و عراق به فعالیت پرداخت.

اعضای ستاد جنگ های نامنظم دکتر چمران

دکتر چمران به همراه گروهی از نیروهای وفادار به نظام و انقلاب اسلامی، ستاد جنگ های نامنظم را در جریان جنگ ایران و عراق تشکیل داد. اعضای این ستاد عمدتاً نیروهای داوطلب، بسیجیان، و متخصصینی از سایر بخش های نظامی بودند، که با استفاده از آموزش های دکتر چمران، وارد عملیات های چریکی و نامنظم علیه ارتش عراق می شدند. یکی از مهم ترین اعضای این ستاد، محمدصادق فلاحی بود که نقش مهمی در سازماندهی عملیات ها داشت.

اصطلاح جنگ های نامنظم را اولین بار چه کسی مطرح کرد؟

اصطلاح “جنگ های نامنظم” اولین بار توسط دکتر مصطفی چمران در ایران مطرح شد. این نوع جنگ ها که بیشتر بر اساس چریکی و برهم زدن نظم دشمن متمرکز بودند، به سرعت در میدان نبرد مورد استفاده قرار گرفت و در دفاع از مناطق کلیدی مانند خرمشهر و اهواز به کار رفت.

جنگ های چریکی دکتر چمران

در قلب فلسفه جنگ های دکتر چمران استفاده از جنگ چریکی قرار داشت. جنگ چریکی به معنای وارد کردن ضربات سریع و غافلگیرانه به دشمن و سپس عقب نشینی فوری بود. این نوع جنگ ها در مناطقی مانند کوه ها، جنگل ها و حاشیه های شهری برای تضعیف نیروهای دشمن بسیار مؤثر بودند. دکتر چمران با استفاده از این استراتژی ها توانست عملیات های موفقی مانند عملیات فتح المبین را هدایت کند.

آموزش جنگ های نامنظم

در آموزش جنگ های نامنظم به نیروهای چریکی آموزش داده می شد که چطور می توانند با امکانات محدود و نیروی کمتر، دشمن را تحت فشار قرار دهند. این آموزش ها شامل تاکتیک های غافلگیری، نفوذ به پشت خطوط دشمن و استفاده از منابع طبیعی محیط برای استتار و حمله بود. دکتر چمران با توجه به تجربیاتش از لبنان، این آموزش ها را به نیروهای خود در جنگ ایران و عراق انتقال داد.

جنگ های نامنظم چیست؟

جنگ های نامنظم به نوعی از جنگ های نظامی گفته می شود که بر پایه عملیات های غافلگیرانه، حملات متناوب و استفاده از ترفندهای غیرکلاسیک در مقابل دشمن منظم و دارای تجهیزات بیشتر است. در این نوع جنگ، معمولاً طرف ضعیف تر در برابر ارتش های سازمان یافته و قدرتمندتر مقاومت می کند و از عناصر مانند چریک ها، نیروهای محلی و غیرنظامیان مسلح به عنوان نیرو بهره می گیرد.

نوعی جنگ از انواع جنگ های نامنظم در جدول

یکی از نمونه های جنگ های نامنظم، جنگ چریکی یا Guerrilla Warfare است که در آن گروه های کوچک مسلح اقدام به حملات غافلگیرانه به نیروهای دشمن می کنند. برخلاف جنگ های منظم که دارای صفوف مشخص و فرماندهی مرکزی هستند، در جنگ های چریکی، نیروهای کوچک با برنامه ریزی انعطاف پذیر عمل می کنند.

جنگ منظم چیست؟

در مقابل جنگ های نامنظم، جنگ منظم به نوعی از نبردها گفته می شود که نیروهای نظامی دارای ساختار سازمان یافته، رهبری مرکزی و قواعد تعریف شده هستند. نیروهای شرکت کننده در جنگ های منظم، از تجهیزات کامل و پشتیبانی لجستیکی بهره مند هستند و نبردها معمولاً در مکان های رسمی و تعیین شده به وقوع می پیوندند. به عنوان مثال، جنگ های ارتش های کلاسیک و نیروهای نظامی دولتی در جهان اغلب از نوع جنگ های منظم هستند.