علت کندی اینترنت ایران چیست و چه زمانی درست میشود؟ تیر ۱۴۰۴
با گذشت روزها از قطعی گسترده اینترنت در ایران، همچنان بخش عمده ای از کاربران با کندی، اختلال و محدودیت جدی در دسترسی روبرو هستند. اینترنت ثابت (ADSL) تا حدی بهبود یافته، اما اختلال اینترنت موبایل و کاهش سرعت در کل کشور ادامه دارد. بسیاری همچنان با سوال «اینترنت کی وصل میشه؟» یا «وضعیت اینترنت امروز چگونه است؟» دست به گریبان اند. در این مقاله، آخرین وضعیت و دلایل اصلی کندی و قطعی اینترنت در ایران تیر ۱۴۰۴ را بررسی می کنیم.
آخرین تغییرات وضعیت اینترنت (تیر ۱۴۰۴)
- یک شنبه ۸ تیر ۱۴۰۴ (ساعت 16:30): اختلالات ادامه دارد و برای دارندگان دستگاه استارلینک مجازات قانونی (۶ ماه تا ۲ سال حبس، توزیع کنندگان تا ۱۰ سال) تصویب شد.
- شنبه ۷ تیر ۱۴۰۴: خدشه در اینترنت به ویژه برای گیمرها بیشتر شده و برنامه صریحی از سوی مسئولان برای رفع کامل اختلال اعلام نشده است.
- پنج شنبه ۵ تیر ۱۴۰۴: وعده وزیر ارتباطات درباره بازگشت اینترنت بی نتیجه بوده؛ اختلال سراسری پابرجاست.
- چهارشنبه ۴ تیر ۱۴۰۴: ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، از بازگشت تدریجی اینترنت صحبت کرده اما کاربران از پایداری و سرعت پایین شکایت دارند.
- چهارشنبه ۴ تیر ۱۴۰۴: برخی اپراتورها مانند ایرانسل رفته رفته اینترنت خود را وصل می کنند، اما همراه اول همچنان قطع است.
- در سایر تاریخ ها نیز قطع و کندی اینترنت عمومیت داشته و هیچ اطلاعیه رسمی درباره زمان رفع قطعی اینترنت منتشر نشده است.
علت کندی اینترنت ایران؛ از تحولات سیاسی تا عقب ماندگی زیرساختی
قطعی و کندی اینترنت روزهای اخیر تنها پیامد مسائل زیرساختی داخلی نیست، بلکه پس از تشدید تنش های امنیتی و منطقه ای رخ داده و شاخص ترین نشانه آن، محدودیت عمدی مسیرهای بین الملل و ملی شدن تدریجی اینترنت است.
داده های جهانی – از جمله گزارش های نت بلاکس و اسپیدتست – حاکی از وجود اختلال های هدفمند، به ویژه روی اینترنت موبایل است. مسئولان نیز رسماً با استناد به چالش های امنیتی، اعلام کرده اند که دسترسی آزاد به اینترنت اولویت نخست دولت نیست؛ بلکه کنترل و مدیریت فضای اطلاعاتی در صدر استراتژی ها قرار دارد.
۱. موانع ساختاری و انحصار در سرویس دهی
یکی از دلایل اساسی ضعف اینترنت ثابت، انحصار در ارائه خدمات، عقب ماندگی جدی پروژه های فیبر نوری و کم توجهی به توسعه پایدار زیرساخت هاست. بسیاری از شرکت ها یا امکان رقابت ندارند یا با موانع اقتصادی-قانونی و کمبود بودجه مواجه اند.
۲. اختلالات ناشی از تصمیمات امنیتی و ملی سازی اینترنت
در شرایط بحران، اینترنت بین الملل محدود و اولویت با اتصال داخلی (ملی) است. این محدودیت ها به صورت قطع کامل، افت شدید سرعت یا بسته شدن عمدی پروتکل ها، VPNها و برخی سایت های خارجی بروز می کند.
۳. کندی توسعه فیبرنوری خانگی (FTTH)
درحالی که کشورهای منطقه با شتاب به سمت شبکه های گیگابیتی حرکت کرده اند، در ایران توسعه فیبر نوری به کندی پیش می رود و عموماً درصد کمی از خانوارها دسترسی واقعی دارند. اکثر کاربران همچنان روی خطوط قدیمی ADSL هستند و با هزینه های نصب و اشتراک بالا مواجه اند.
۴. تمرکز بیش از حد روی اینترنت همراه و ترویج تبلیغاتی 5G
هرچند آمار اسپیدتست از افزایش سرعت موبایل (تا ۵۹.۸۹ مگابیت برثانیه در خرداد ۱۴۰۴) خبر می دهد، اما این رشد عمدتاً در شهرهای برخوردار و کلان شهرهاست. شکاف دیجیتال روستاها شدید است و بخشی از کشور حتی اینترنت نسل سوم هم ندارد.
۵. مشکلات اقتصادی و گرانی تجهیزات
وضعیت اقتصادی خانوارها نیز امکان ارتقای تجهیزات را دشوار کرده؛ تعرفه نامناسب، هزینه بالای نصب و عدم وجود تسهیلات دسترسی، کاربران را از انتخاب گزینه های بهتر بازمی دارد.
مقایسه سرعت اینترنت ایران با میانگین جهانی
- میانگین سرعت دانلود اینترنت موبایل ایران (خرداد ۱۴۰۴): ۵۹.۸۹ مگابیت برثانیه (رتبه ۶۷ جهان)، اما فاصله با میانگین جهانی (۹۲.۸۲ مگابیت برثانیه) هنوز قابل توجه است.
- میانگین سرعت اینترنت ثابت ایران: ۱۸.۲۳ مگابیت برثانیه (رتبه ۱۳۹ جهان)، درحالی که میانگین جهانی ۱۰۲.۴۸ مگابیت برثانیه است!
- کشورهای منطقه مثل امارات و قطر، با فراهم کردن اینترنت بالغ بر ۵۳۰ مگابیت برثانیه، در صدر جدول جهان هستند.
سیاست های غیررقابتی و بحران جایگاه جهانی
حتی پروژه هایی مانند «فیبرنوری منازل» یا «نجما» نیز به دلیل ناکارآمدی سیاست گذاری، فقدان مشوق های لازم و رشد کند، نتوانسته اند تحولی اساسی ایجاد کنند. وضعیت فعلی، زنگ خطری برای اقتصاد دیجیتال کشور و افزایش شکاف طبقاتی در دسترسی به اینترنت پرسرعت است.
آیا چشم اندازی برای بهبود وضعیت اینترنت وجود دارد؟
- تا این لحظه، هیچ وعده قطعی یا تاریخ مشخص درباره بازگشت اینترنت ایران به حالت عادی ارائه نشده است. تنها نشانه ها، از بازگشت تدریجی و رفع محدودیت ها در برخی مناطق (خدمات ثابت و به ویژه ایرانسل) خبر می دهند.
- کارشناسان معتقدند تنها با بازنگری اساسی در ساختار، ایجاد فضای رقابتی، سرمایه گذاری و توسعه واقعی فیبرنوری و تغییر نگاه امنیتی به نگاه تعاملی-توسعه ای می توان به اینترنت پایدار، سریع، با کیفیت و ارزان دست یافت.
- در شرایط فعلی، هیچ راهکار تضمینی برای رفع کامل محدودیت ها وجود ندارد و بهتر است کاربران از ابزارهای نامعتبر یا مشکوک استفاده نکنند.
پاسخ به مهم ترین سوال کاربران؛ اینترنت ایران کی درست می شود؟
در حال حاضر هیچ اطلاعیه رسمی یا تاریخ قطعی برای برطرف شدن کامل اختلال و بازگشت اینترنت ایران به روال عادی وجود ندارد. وزیر ارتباطات و سایر مسئولان صرفاً از بهبود تدریجی و تلاش برای رفع مشکلات خبر داده اند و همه چیز به روند تحولات داخلی و منطقه ای، توان بازسازی شبکه زیرساخت و رفع نظرهای امنیتی بستگی دارد. کاربران بهتر است وضعیت را از منابع معتبر و رسمی پیگیری کنند و فریب تبلیغات کاذب را نخورند.
جمع بندی وضعیت اینترنت ایران تیر ۱۴۰۴
- قطعی و کندی اینترنت ناشی از تصمیمات امنیتی، عقب ماندگی زیرساخت ها و سیاست های غیررقابتی است.
- اختلال همچنان در کشور ادامه دارد؛ هرچند بهبودهایی در اینترنت ثابت دیده شده، اما اینترنت موبایل و سرویس های بین المللی بیشتر تحت محدودیت اند.
- تا اعلام رسمی مسئولان و رفع کامل اختلال، وضعیت اینترنت ایران نامعلوم باقی می ماند.
نظرات کاربران