چرا در برخی از مناطق برای ساکنین «ید» توزیع شد؟ آیا به دلیل آلودگی رادیواکتیوی است؟
توزیع قرص ید در اطراف مراکز هسته ای؛ علت چه بود؟
طی روزهای گذشته، خبر توزیع قرص ید میان برخی ساکنان مناطق اطراف رآکتورهای هسته ای تهران و بوشهر بازتاب گسترده ای در رسانه ها و شبکه های اجتماعی داشته است. گزارش های میدانی نشان می دهد این دارو به شکل محدود در خانه های بهداشت و مراکز سلامت به افراد حاضر در شعاع ۱۵۰۰ متری رآکتور تحقیقاتی تهران و نیروگاه بوشهر ارائه شده است. این اقدام زمزمه هایی مبنی بر وجود یا احتمال آلودگی رادیواکتیوی را در منطقه ایجاد کرد. اما واقعیت چیست؟
آیا آلودگی رادیواکتیوی رخ داده است؟ واکنش وزارت بهداشت
حسین کرمان پور، مدیر مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، در گفتگو با رسانه ها اعلام کرده است: «هیچ گونه آلودگی رادیواکتیوی رخ نداده است.» وی تأکید کرد که توزیع قرص ید صرفاً یک اقدام پیشگیرانه برای ساکنان اطراف مراکز حساس هسته ای بوده و مردم نباید بدون دستور رسمی وزارت بهداشت این قرص ها را مصرف کنند؛ مصرف خودسرانه می تواند خطرات جدی برای تیروئید ایجاد کند.
زمینه نگرانی ها: جنگ ۱۲ روزه و تهدیدات هسته ای
اوج نگرانی ها درباره آلودگی هسته ای در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل به وجود آمد. تهدیدات دشمن مبنی بر حمله به مراکز هسته ای ایران و هشدارهای بین المللی فضای روانی سنگینی ایجاد کرد. بسیاری از خانواده ها که نزدیک رآکتورهای هسته ای بودند، قرص های ید را دریافت کردند، اما همان طور که مسئولان می گویند: تا زمان اعلام رسمی مصرف، این دارو نباید استفاده شود.
هدف از توزیع ید چیست؟
توزیع قرص ید بر اساس پروتکل های سازمان جهانی بهداشت و آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام می شود. این قرص ها زمانی اهمیت دارند که در پی یک حادثه هسته ای خطر نشت ید رادیواکتیو (I-131) به محیط وجود داشته باشد. در چنین شرایطی مصرف پتاسیم یدید (KI) مانع جذب ید رادیواکتیو توسط تیروئید شده و به طور موثری از سرطان تیروئید پیشگیری می کند؛ مخصوصاً برای کودکان، نوجوانان و زنان باردار که حساس تر هستند.
توزیع هدفمند برای چه مناطقی انجام شد؟
این قرص ها عمدتا به ساکنان شعاع ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متری رآکتور تحقیقاتی تهران و نیروگاه بوشهر داده شده است، مناطقی که بر اساس نقشه های اضطراری و پروتکل های بین المللی، جزء مناطق با ریسک بالقوه در صورت حمله نظامی یا حادثه هسته ای محسوب می شوند.
- در تهران، مناطقی مانند امیرآباد، فاضل، کارگر شمالی و یوسف آباد مشمول توزیع قرص ید شدند.
- در بوشهر نیز ساکنان نزدیکی نیروگاه هدف قرار گرفتند.
- خانم های باردار، کودکان و دیگر گروه های حساس در اولویت بودند.
آیا مصرف قرص ید بدون تجویز پزشک خطرناک است؟
متخصصان بهداشت بارها هشدار داده اند که مصرف خودسرانه قرص ید می تواند به تیروئید آسیب جدی وارد کند و حتی منجر به اختلالات هورمونی و سلامت عمومی شود. این قرص ها تنها با دستور وزارت بهداشت و دوز مشخص باید استفاده شوند و کاربرد آن صرفاً در زمان بحران و اعلام خطر انتشار مواد رادیواکتیو است.
پروتکل های بین المللی در مواقع بحران هسته ای چیست؟
پروتکل های جهانی توصیه می کنند تا در صورت وقوع حادثه در یک تأسیسات هسته ای:
- در و پنجره خانه ها بسته بماند و از خروج غیرضروری خودداری شود.
- مصرف قرص ید صرفاً طبق اطلاعیه وزارت بهداشت و در دوز مناسب سنی باشد.
- آمادگی تخلیه مرحله ای از مناطق با بالاترین دوز پرتوزایی وجود داشته باشد.
- آموزش عمومی و استقرار پناهگاه های اضطراری باید انجام شود.
- مواد غذایی در فضای باز قرار نگیرد؛ چرا که ذرات رادیواکتیو ممکن است روی آن بنشینند.
یادآوری حادثه چرنوبیل؛ خطر در کجاست؟
تجربه های بین المللی همانند فاجعه چرنوبیل یا فوکوشیما ثابت کرده که اصلی ترین آسیب پرتوزایی پس از نشت مواد هسته ای، بروز سرطان تیروئید (خصوصا در کودکان) بوده است. مصرف قرص ید در بازه طلایی ۶ تا ۱۲ ساعت پس از اعلام آلودگی می تواند تا ۹۰٪ از بروز این بیماری ها جلوگیری کند.
خطر واقعی؛ نظر سازمان انرژی اتمی و آژانس بین المللی
طبق تأکید آژانس بین المللی انرژی اتمی، راکتور تحقیقاتی یا نیروگاه اتمی تحت هیچ شرایطی مانند بمب اتمی منفجر نمی شود، چرا که غنای سوخت آن کم است. در صورت وقوع نشت، خطر برای ساکنان شعاع نزدیک به محل است، اما با اقدامات سریع، کنترل پیشگیرانه و آموزش عمومی معمولاً خسارت انسانی کنترل خواهد شد.
خلاصه و جمع بندی
توزیع قرص ید در برخی مناطق اطراف مراکز هسته ای تهران و بوشهر، اقدامی صرفاً پیشگیرانه و بر پایه پروتکل های اضطراری بود و تاکنون هیچ آلودگی رادیواکتیوی تأیید نشده است. ساکنان باید دارو را تا زمان دستور رسمی مصرف نکنند و اطلاعات خود را از منابع معتبر دریافت نمایند.
نظرات کاربران